معرفی مناطق دیدنی استان قم
معرفی مناطق دیدنی استان قم
قم بیشترین شهرت خود
را مدیون حرم حضرت معصومه (ع) است که چون نگینی در میان شهر می
درخشد و هرساله جمع کثیری از زائران را به سمت خود می خواند تصویر
طلاب که در خیابان های قم در حال تردد اند هم یکی ازتصاویر همیشگی
و منحصر به فرد این شهر است. با این وجود قم دارای جاذبه
های گردشگری متعددی است.
این استان کوچکترین استان ایران و یک شاهراه ارتباطی محسوب می شود
از این رو هر ساله میزبان تعداد زیادی از مسافران و گردشگران است.
به گزارش بانکی دات آی آر گرچه طبیعت سبز ، کوه های بلند و قلل
سفیدپوش ، سواحل نیلگون و... زیبا و تماشایی است ، اما در کویر نیز
مناظر شگفت انگیز و دیدنی های بسیار وجود دارد که در هیچ جای دیگر
نمی توان یافت. صحراهای پوشیده از نمک ، تپه های طلایی ،
شن های روان ، کوه ها و تپه های خاکی و ... همه از چشم اندازهای بی
نظیر کویری قم است .
در این گزارش دیدنی های قم را در دو بخش شهری و طبیعی مورد بررسی قرار می دهیم.
دیدنی های قم
1.دیدنی های شهری
حرم حضرت معصومه(ع)
حضرت فاطمه
معصومه(ع)، دختر موسی بن جعفر (هفتمین امام شیعه) و «نجمه» است.
تاریخ تولد ایشان به درستی مشخص نیست .
ایشان پس از این که مامون حضرت امام رضا را به مرو فرا خواند به
همراه جمعی از شیعیان برای دیدار و پیوستن به ایشان حرکت کرد اما
در نزدیکی قم بیمار شدند و در قم ساکن شدند.
حضرت معصومه تنها 17 روز در قم ساکن بودند و در سن 18 سالگی در
حالی که هنوز ازدواج نکرده بودند در این شهر وفات یافتند.
پیکر ایشان در مکانی که آن روز ها به نام باغ بابلان مشهور بود دفن
گردید . این مکان امروز به حرم حضرت معصومه (ع) مشهور است و بنای
بسیار زیبایی اطراف آن بنا گردیده است.
مسجد جمکران
بنا به روایتی بیش
از هزارسال پیش در شب سه شنبه 17 ماه مبارك رمضان ، فرد صالح به
نام حسن مثله جمكرانی به دستور امام زمان (عج) فرا خوانده می شود .
وی در همین مكان فعلی مسجد ، حضرت را با جمعی از همراهان ملاقات
كرده و دستور بنای مسجد با تشریفات خاص را دریافت می كند .
وی برای اجرای این امر اقدام و این مسجد مبارك را بنا بر جزئیات اوامر حضرت مهدی (عج) احداث نمود .
بازار قم
بازار سنتی قم که همواره بوی عطر از آن به مشام می رسد سالهاست میزبان مسافرانی است که سوهان و مهر و سجاده را می خرند تا به عنوان یادگار هدیه کنند.
بوی سوهان تازه که معمولا در کارگاه های کنار مغازه ها طبخ می شود از هر سو زائران را فرا می خواند.
2.دیدنی های طبیعی
دریاچه نمک
دریاچه نمک از جاذبه های طبیعی استان به شمار می رود . این دریاچه بخشی از کویر نمک است که در شرق قم واقع شده و فقط زمستان ها آب دارد. حضور ورقه های نمک و برداشت آن که از اوایل تابستان در منطقه جنوبی این دریاچه آغاز می شود، دیدنی است .
غارها
غار وشنوه : در
60 کیلومتری قم در کوه اردهال چهار غار قرار دارد که در داخل یکی
از آنها منبع عظیمی از آب وجود دارد. این آب از شکاف کوه سرازیر می
شود و به صورت چشمه فوران می کند . این غار یکی از جاذبه های
بسیار دیدنی استان قم به شمار می رود .
غار کـَهـَک : در 30 کیلومتری جنوب قم واقع است و یکی از آثار طبیعی و باستانی استان به شمار می رود .
شهر کهک
شهر کَهـَک؛ این شهر از سه سمت مشرف به ارتفاعات است و دره زیدان در شرق آن قرار دارد از این رو دارای آب و هوایی معتدل و است . حضور امامزاده زینب خاتون ( ع ) ، خانه ملاصدرا و غار معروف کهک عامل مهمی برای جذب گردشگران به این منطقه است .
ملاصدرای شیرازی سالها در این شهر زیست و بسیاری از کتب گرانبهای خود را در این مکان نگاشته است.
دریاچه حوض سلطان
دریاچه حوض سلطان که با مساحتی حدود 330 کیلومتر مربع ، به " دریاچه ی قم " ، " دریاچه ی شاهی " و " دریاچه ی ساوه " نیز مشهور است ، در جهت غربی – شرقی در شمال غربی دریاچه نمک و شمال استان قم قراردارد . برخی با توجه به نام ساوه که به آن داده اند، آن دریاچه را به حوض سلطان منتسب کرده اند، از جمله " گوبینو" و " دیولافوآ " در سفرنامه های خود می نویسند احتمالاً این دریاچه ممکن است بخشی از دریای بزرگ ساوه بوده باشد که در روز تولد پیغمبر (ص) خشک شده و این نشانه ای از ظهور پیغمبر اسلام بوده است .
ستان قم با وسعتي معادل 14631 كيلومتري مربع در مركز كشور واقع شده و مركز
آن شهر قم است. اين استان بين 51 و 30 تا 50 و 30 درجه طول شرقي نسبت به
نصفانهار گرينويچ و 15 و 35 تا 24 و 15 درجه عرض شمالي نسبت به خط استوا
قرار گرفته است. استان قم از شمال به « جلگه وارمين و شهر ري از استان
تهران و ساوه از استان مركزي، از جنوب به شهرستانهاي محلات و دليجان از
استان مركزي و كاشان از استان اصفهان و كوير نمك واز غرب به شهرستانهاي
آشتيان و تفرش از استان مركزي محدود است. براساس آخرين تقسيمات كشوري در
سال 1375، اين استان داراي يك شهرستان، 4 بخش، يك شهر، 9 دهستان و 363
آبادي داراي سكنه بوده است. شهرستان قم به عنوان تنها شهرستان استان قم و
شهر قم مركز شهرستان و مركز استان ميباشد.نام و نشاني اماكن و ديدنيهاي
مهم استاندرياچه نمك – شرق قم
درياچه حوض سلطان- شرق قم
پارك ملي كوير- دهستان قمرود
خانه حاج قلي خان- محله چهار مردان قم
خانه زند ( حاج علي خان) – محله چهار مردان قم
خانه حضرت امام خميني (ره) – شهر قم
خانه ملاصدرا- كهك
محله آستانه- شهر قم
محله قديمي عشقعلي- شهر قم
محمله قديمي لونديد- شهر قم
محله قديمي چهار مردان- شهر قم
محله قديمي سيدان- شهر قم
محله قديمي سنگ بند- شهر قم
محله قديمي موسيان و مسجد جامع- شهر قم
محله قديم اسحاقيه و باغ سپند- شهر قم
مدرسه فيضيه- شهر قم
مدرسه غياثيه ( پامنار) – نزديك ميدان كهنه شهر
مدرسه جهانگير خان- سمت شرقي شهر قم
مدرسه رضويه- خيابان آيت الله طالقاني قم
مدرسه ستيه- شهر قم
كاروانسراي كنارگرد- جاده تهران، قم
كاروانسراي دهكده طلب – جاده قم، اراك در شمال سلفچگان
كاروانسراي آوه- جنوب جاده قم، ساوه
كاروانسراي قلعه سنگي – جاده قم، ري در شمال غرب قم
كاروانسراي اتابكي- جاده قم، كاشان
كاروانسراي سفيد آب- شرق درياچه نمك
كارونسراي باقر آباد- جاده قم، تهران
كاروانسراي پاسنگان- قم، كاشان
قلعه جمكران- 6 كيلومتري شرق قم
بازار قم – شهر قم
آرامگاه فتحعلي شاه- قسمت شمالي صحن عتيق حرم
آرامگاه محمد شاه – ضلع غربي صحن عتيق حرم
مقبره مهد عليا- جهت غربي گنبد محمد شاه
آرامگاه مستوفي- شرق صحن عتيق حرم
آرامگاه شاه عباس دوم- جنوب غربي حرم حضرت معصومه ”س“
آرامگاه شاه سليمان و شاه صفي- درمحل موزه آستانه
آرامگاه علي بن بابويه قمي- شرق خيابان ارم قم
مقابر باغ گنبد سبز- بخش شرقي قم
آرامگاه ***** ملا مهدي نراقي- خيابان آيتالله مرعشي نجفي قم
آرامگاه آقا ميرزا حسن كاشفي – خيابان آيت الله مرعشي نجفي قم
آرامگاه آيت الله صدر – حرم مطهر
آرامگاه آيت الله محمد تقي خوانساري – حرم مطهر
آرامگاه شهيد آيت الله مرتضي مطهري- حرم مطهر
آرامگاه آيت الله عبدالكريم حائري – حرم مطهر
آرامگاه شهيد محمد منتظري – مسجد بالاسر حرم مطهر
آرامگاه علامه طباطبايي – مسجد بالا سر حرم مطهر
آرامگاه آيت الله رباني املشي- مسجد بالا سرحرم مطهر
آرامگاه پروين اعتصامي – حرم مطهر
قره تپه قمرود- 23 كيلومتري شمال شرقي قم
ساختمان هشتي- شهر قم
سرو پانصد ساله – روستاي گرگابي جمكران، شرق قم
مسجد مقدس صاحب الزمان (عج) – واقع در جاده قم، كاشان
مسجد امام حسن مجتبي (ع) – شهر قم
مسجد جامع- شهر قم
مسجد امام عسگري (ع) – خيابان آستانه قم
مسجد اعظم – غرب آستانه حضرت معصومه (ع)
مسجد فاطميه (مسجد خانم) – شهر قم
تكيه آقا سيد حسن- خيابان آيت الله طالقاني قم
تكيه سيدان- خيابان انقلاب قم
تكيه يزديها- بازار قم
حسينيه شهدا- خيابان شهداي قم
حسينيه نجفيها – خيابان انقلاب قم
حسينيه آيت الله نجفي- خيابان شهيد منتظري قم
آستانه مقدس حضرت معصومه (س) – شهر قم
امامزاده اسماعيل ( شاهزاده اسماعيل)- دامنه كوه بيد قان 18 كيلومتري قم
امامزاده موسي مبرقع- شهر قم
امامزاده شاه حمزه- شهر قم
امامزاده علي بن جعفر ( در بهشت) – شهر قم
امامزاده سيد سربخش – خيابان آذر مقابل چهل اختران قم
امامزاده احمد بن اسحاق- ميدان كهنه قم
امامزاده ابوالعباس احمد- شهر قم
امامزاده باوره – روستاي از توابع قهستان
امامزاده حليمه خاتون- روستاي لنجرود در جنوب شهرقم
امامزاده سكينه خاتون- شرق قم در نزديك روستاي زالون آباد
امامزاده سلطان محمد- شمال غربي روستاي صرم در جنوب قم
امامزاده سليمان- شمال روستاي صرم، جنوب شرقي قم
امامزاده شاه ابراهيم – 24 كيلومتري قم
امامزاده شاهزاده ابواحمد- دروازه ري شمال شرقي قم
امامزاده شاهزاده احمد و علي حارث- شرق شهر قم
امامزاده شاهزاده جعفر غريب- 6 كيلومتري شرق قم
امامزاده شاهزاده جعفر- روستاي گيو درنزديكي خلجستان
امامزاده شاهزاده زكريا- بين روستاي عيسي آباد و خلجستان
امامزاده شاهزاده سيد علي- شمال شهر ومنتهي اليه دروازه ري
امامزاده شاهزاده طاهر- در روستاي طغرود شمال غربي قم
امامزاده شاهزاده عباس- دهكده جنداب خلجستان
امامزاده شاهزاده عباس- هفت امامزاده روستاي ورجان
امامزاده شاهزاده محسن- روستاي قباد بزن قم
امامزاده صفورا- در خاك فرج جنب شاهزاده احمدقم
امامزاده عبدالله – نزديك قلعه صدري قم
امامزاده فاضل- قريه بيدهند قم
امامزاده معصومه – روستاي كهك و 24 كيلومتري قم
بقعه بابا مسافر-شمال شرقي قم
بقعه چهار امامزاده شهره، ملاآقا- جهت شمالي شهر قم
بقعه خديجه خاتون – شهر قم
بخش خلجستان، با مرکزیت
دستجرد، یکی دیگر از بخشهای استان قم است که در جنوب این استان قرار دارد و
فاصله مرکز آن تا شهرستان قم 55 کیلومتر است. این بخش دارای دو دهستان
(دستجرد و قاهان) و 64 آبادی است. محور فعالیتهای اقتصادی مردم منطقه
کشاورزی و بیشتر به صورت کاشت درختان سردسیری و انواع صیفی جات است. به غیر
از کشاورزی مراکز اقتصادی دیگری نظیر ناحیه ی صنعتی خلجستان، دامداری
صنعتی و سنتی، وجود بیش از 100 واحد مرغداری و گلخانه ی کوثر با 27 واحد
فعال در زمینی به وسعت 220 هکتار از دیگر منابع اقتصادی منطقه است.
بخش خلجستان دارای روستاهای متعدد و زیبا با جاذبه های تفریحی و فرهنگی است که تعدادی از آنها عبارتند از : طینوج، فوجرد، نایه، آمره، وشاره، ونان، گیو و جمیزقان. صرفنظر از منطقه ی ییلاقی خلجستان، آثار تاریخی، فرهنگی و مذهبی فراوانی در این منطقه وجود دارد که گویای قدمت و فرهنگی آن است که از جمله آنها عبارتند از:
- آتشکده ی نویس
- آب انبار راهجرد
- کاروانسرای شاه عباسی
- پل تاریخی طینوج (دروه ی صفویه)
- قلعه ی وتوس کهندان
- قلعه ی چک
- امامزاده هادی
- امامزاده شاهزاده جعفر
- امامزاده شاهزاده زکریا
- امامزاده شاهزاده ابراهیم
- امامزاده ام سلمه
- امامزاده ام کلمه
- امامزاده حلیمه خاتون
- امامزاده شاهزاده اسحاق
- امامزاده عاقب و سه خواهران
- امامزاده شاهزاده عباس و بی بی زبیده
- امامزاده بی بی شریفه خاتون
- امامزاده شاهزاده ابوطالب
- امامزاده احمد
- امامزاده علمدار
پل طینوج، بخش خلجستان، دوره صفوی
امامزاده هادی و مهدی
پوشيده نماند امامزادهای که هم شرافت و جلالتش مسلم باشد، و هم مدفن و مضجعش معلوم و بلا واسطه از صلب مطهر امام باشد در قم بلکه در ايران خيلی کم است. چه بعضی امامزادهها از صلب مطهر امام (ع) هستند ولی جلالت قدرشان غير مسلم و بعضی جلالت قدرشان مسلم ولی محل قبرشان غير معلوم مثل علی بن جعفر و حمزة بن موسی بن جعفر و در بعضی هر دو جهت مجهول است.
اما امامزادههايی که در قم و اطراف قم مدفون شده و مرقدشان معلوم است،جز چند تن هيچ يک بیواسطه از صلب امام (ع) نيستند و آن چند تن يکی فاطمه معصومه (س) است که از صلب مطهر امام موسی بن جعفر (ع) است. چنان که سبق ذکر يافت.
ديگر زينب و امّ محمّد و ميمونه که از صلب حضرت امام محمّد تقی (ع)هستند و ايشان در همان بقعه شريفه حضرت معصومه (س) مدفون میباشند، بعضی در همان ضريح مثل امّ محمّد و بعضی بيرون از ضريح در ميان بقعه طاهره مثل زينب و ميمونه چنان چه سابقاً ذکر شد.
ديگر موسی پسر حضرت امام محمّد تقی (ع) که معروف است به موسای مبرقع، و او در قم در خانه خود مدفون شده، و سادات رضوی تماماً در هر کجا هستند از نسل او هستند، وی بقعه مختصری دارند که چند سال قبل آقای حاج قائم مقامالتوليه رضوی مشهدی صحنی برای آن حضرت بنا فرمودند، و مرحوم حاج ميرزا حسين نوری حالات ايشان را در کتاب بدر مشعشع بيان نمودهاند.
در تاريخ قديم قم میگويد: اوّل کسی که از سادات رضويه به قم آمد ابوجعفر موسی بن محمّد بن علی الرضا (ع) بود و در سنه ست و خمسين و مأتين ( 256 ) از مدينه به قم آمد و به قم مقام کرد و پيوسته برقع بر روی فرو گذاشتی تا آن گاه کهعرب به او پيغام فرستاد که تو را از مجاورت و همسايگی ما بيرون میبايد رفتن، پس ابو جعفر موسی از قم به کاشان رفت چون به کاشان رسيد احمد بن عزيز بندلف العجلی او را اکرام کرد و ترحيب نمود و خلعت های بسيار و بار گيرهای نيکو و چندين تجمل به او بخشيد و مقرر گردانيد که هر سال يک هزار مثقال طلا با يک سراسب مسرج به او دهد پس ابو الصديم الحسين بن علی بن آدم و يکی ديگر ازرؤسای عرب در عقب بيرون آمدن موسی بن محمّد بن علی از قم برسيدند و اهل قم را به سبب بيرون کردن او توبيخ کردند.
پس رؤسای عرب را بطلب ابی جعفر موسی بفرستادند تا شفاعت کردند و او را به قم باز آوردند و بسياری اعزاز و اکرام کردند و از مال خود از برای او سرايی بخريدند، و هم چنين چند سهم از قريه هنبرد و اندريقان و کارجه از برای او از ورثه مزاحم بن علی اشعری بخريدند و بيست هزار درم از برای او قسمت کردندو به او دادند.
و در روايت ديگری است که چون عرب قم به ابی جعفر موسی پيغام فرستادند که تو را از همسايگی ما بيرون میبايد رفتن او برقع از روی بينداخت و ايشان او را شناختند، پس محمّد گفت همت و اعتقاد ايشان محقق شد و اين سرای و سهام و اموال به او دادند پس موسی قصد عبدالعزيز بن دلف عجلی کرد عبدالعزيز او را اعزاز و احترام و اکرام کرد و خلعت ها و مرکب ها بخشيد و وظيفه ساليانه معين کرد چنان چه ذکر شد. بعد از آن به قم مراجعت نمود، ديگر باره اهل قم او را اعزاز و اکرام کردند و از دنيا وی را متمتع و مرفه گردانيدند چنان چه مستغنی شد و بعد از آن او را احتياج نبود به شهرهای ديگر رود به جهت وجه معاش و به قم املاک خريد و آب و زمين پيدا کرد و متوطن شد بعد از آن خواهران او زينب و امّ محمّد وميمونه دختران محمّد بن علی (ع) در طلب او از کوفه به قم آمدند و بر عقب ايشان بريهه دختر موسی بيامد و ايشان به مقبره بابلان آن جا که قبر فاطمه بنت موسی بنجعفر(ع) است مدفون شدند و موسی به قم مقيم بود و از آن جا به جايی ديگر نرفت تا آن گاه که او را وفات رسيد در شب چهارشنبه هشت روز به آخر ماه ربيعالاخر ماندهسنه ست و تسعين و مأتين ( 296 ) او را در سرايی که معروف بود به او که اليوم مشهور است به مشهد او دفن کردند و در قديم آن سرای معروف بوده است بهمحمّد بن الحسن بن ابی خالد اشعری ملقب به شيبوله و اوّل کسی را که بدين سرای دفن کردند موسی بن محمّد بن علی بن موسی بود و خواهران او زينب و ميمونه دختران محمّد بن علی بن موسی از او ميراث گرفتند »
مؤلف گويد: فرقی که روايت ثانی با اوّل داشت اين بود که در اوّل اکرام رانسبت به احمد بن عزيز بن دلف العجلی کرد و در ثانی نوشته است قصد عبدالعزيز بن دلف عجلی کرد و عبدالعزيز او را اعزاز و اکرام کرد و معلوم نيست از پسر و پدر کداميک صحيح است.
| امامزاده زکریا | |
|
| امامزاده ابراهيم | ||||||||||||||
|
